Aarav en Diya zijn statushouder geworden. Ze zijn samen met hun dochtertje verhuisd naar een nieuwe woning en Aarav is een winkeltje begonnen. Ze krijgen contact met hun nieuwe buren Kees en Annie. Het lijken vriendelijke buren, maar de communicatie loopt stroef.
Maar een paar dagen later kwam Aarav boos thuis van zijn winkel. Kees was langs geweest en had gezegd dat hij zijn baard af moest scheren! En de dag daarop zei Annie tegen Diya zomaar dat ze zo opvalt in haar sari. Diya legde uit waarom deze kleding bij haar en haar geloof past, maar Annie trok haar schouders op! Diya is nog verontwaardigd! “Ik voel me beledigd door die mensen en houd liever wat afstand.”
Annie wilde alleen maar helpen. “We hebben nieuwe buren uit India en we wilden ze helpen met integreren in Nederland.” Ze hadden die eerste dag geholpen bij de verhuizing en dat was heel gezellig! De nieuwe buurman, Aarav, heeft een winkel geopend maar met die zwarte baard van hem schrikt hij misschien de klanten af. Kees wilde hem helpen door hem dat vriendelijk uit te leggen. “En ik heb eerlijk gezegd tegen Diya gezegd dat als ze haar kleding wat aanpast, dat ze dan beter geaccepteerd wordt in de buurt. Maar ze vindt haar geloof belangrijker en hoe kunnen ze dan integreren?”
Waar ligt de verbinding?
Kees en Annie willen helpen door uit te leggen hoe de dingen in Nederland werken. Ze hebben geen idee dat hun opmerkingen door Aarav en Diya als belediging en zelfs discriminerend kunnen worden opgevat.
De meeste Nederlanders hebben over het algemeen een directe manier van communiceren en zeggen dingen op een duidelijke manier. Vaak gaan zij met goede bedoelingen vrij ver en dan lopen ze het risico mensen met een andere of bi-culturele achtergrond te kwetsen. Sommige Nederlanders vinden ook dat immigranten beter hun best kunnen doen om zich aan te passen.”
Aarav en Diya worden geconfronteerd met een heel andere communicatiestijl dan ze gewend zijn. Ze komen uit een wij- cultuur, terwijl Kees en Annie uit een ik-cultuur komen. Voor Kees en Annie is het belangrijk dat zij open en eerlijk zijn, zij gebruiken een directe manier van spreken. Als de ander het er niet mee eens is dan horen ze dat wel. Ze willen vriendelijke buren zijn.
In India spreekt men veel indirecter. Indiërs betrekken zoveel meer bij het spreken. Lichaamstaal, stiltes en allerlei bij woorden zoals misschien, een beetje, wellicht. We noemen dat ‘downgraders’. Woorden en gebaren die verzwakken. Die helpen iets met een omweg te zeggen. In het Nederlands zijn er niet zo heel veel mogelijkheden om te verzwakken, het past ook niet bij onze manier van spreken. We gebruiken eerder versterkende woorden. Annie zal ‘snap je?’ aan haar opmerking toegevoegd hebben. Of ‘zeker’ en ‘ik vind’. En dan Diya direct aankijken, die vervolgens niet weet waar ze moet kijken.” Waarop Annie denkt dat ze niet wil luisteren, niet geïnteresseerd is. Graag of niet.
Aarav en Diya kunnen op verschillende manieren reageren op de opmerkingen van Kees en Annie. Ze kunnen serieus nadenken over het advies, Kees en Annie hebben het blijkbaar over iets dat zij belangrijk vinden. Misschien zijn het toch vriendelijke buren.
Kees en Annie willen graag helpen, maar dat kan ook op een indirecte manier, door vragen te stellen over de baard. Hoe lang heb je hem al? Dragen veel mensen in India een baard? Aarav en Diya zijn opgegroeid met indirecte communicatie en lezen tussen de regels door. Ze trekken hun conclusies wel.
Maar het beste is om dit soort zaken te laten rusten. Niemand heeft het recht de ander op het uiterlijk aan te spreken. Dat voelt discriminerend, of erger: racistisch. Als Aarav voelt dat zijn baard succes in de weg staat, kan hij daar altijd nog over denken. Daar hoeft Kees zich niet verantwoordelijk voor te voeren.
Kortom
Voor Kees en Annie:
- Accepteer dat Aarav en Diya uit wij-cultuur komen.
- Aarav en Diya zullen niet snel laten zien wat ze echt vinden. Let op andere tekens in hun communicatie.
- Schep de gelegenheid om iets duidelijk te maken en doe dat stapsgewijs als het een persoonlijke onderwerp is.
- Verzwakkende woorden kunnen daar bij helpen.
Voor Aarav en Diya:
- Accepteer dat je in een heel sterke ik-cultuur leeft.
- Dat het hart op de tong ligt en dat de Nederlanders je direct aanspreken en hun mening geven.
- Stel vooral je vragen en spreek je verbazing uit.
- Het er niet mee eens zijn en dat laten weten is normaal.
- Het is niet erg om woorden te gebruiken die juist benadrukken wat je zegt.
Belangrijk om te weten
Het verhaal is gebaseerd op verhalen die met ons gedeeld zijn. Connect2Us streeft ernaar het verhaal van beide kanten te belichten en niet om mensen te labellen of te suggereren dat de een of de ander zich anders moet gedragen. Wij zien in ons dagelijkse interculturele werk dat bewustwording voor de betrokkenen al voldoende is om naar elkaar toe te bewegen zonder zichzelf te verloochenen. Connect2Us richt zich op vooroordelen. Lees hier over vooroordelen, discriminatie en racisme.
